|
...::: Logopeda radzi :::... |
Rodzice dzieci w wieku przedszkolnym często zastanawiają się, czy ich dziecko mówi poprawnie jak na swój wiek? Czy rozwój mowy dziecka przebiega prawidłowo, czy nie jest przypadkiem opóźniony lub nieprawidłowy?
Uzyskany przez dziecko stopień rozwoju mowy, stanowi jedno z ważniejszych kryteriów dojrzałości szkolnej. Od tego, jak mówi, zależą w znacznej mierze jego postępy w nauce oraz pozycja społeczna w grupie klasowej. Czytanie i pisanie to wyższy etap rozwoju mowy. Jeśli dziecko ma problemy z poprawną wymową, to podczas nauki czytania i pisania też napotyka trudności.
Rozwój mowy trwa kilka lat i w jego przebiegu wyodrębnia się pewne okresy, których czas trwania u dziecka normalnie rozwijającego się można w przybliżeniu określić. Ważne jest, by znać przebieg rozwoju mowy dziecka, by wiedzieć, czy jakaś nieprawidłowość wiąże się z kształtowaniem się mowy, czy też z wadą wymowy.
Dziecko 6 - 7 letnie powinno w zasadzie wymawiać wszystkie głoski prawidłowo. Zatem powinno mieć opanowaną technikę mówienia poprawną pod względem artykulacyjnym i gramatycznym. Zdarza się, że okres ten przedłuża się i rozwój mowy bywa nieco opóźniony. Opóźnienie przejawia się najczęściej w nieumiejętności wymawiania takich głosek, jak: sz, ż, cz, dż, r. Głoski te wymagają precyzyjnych ruchów języka – przy (sz, ż, cz, dż) – uniesienia języka do dziąsła, a przy ( r) szybkich ruchów wibracyjnych czubka języka.
Rozwój mowy nie u wszystkich dzieci przebiega jednakowo: u jednych szybciej i te dzieci zaczynają mówić wcześniej, zaś u innych wolniej co przejawia się późniejszymi początkami mowy i wolniejszym przyswajaniem wymowy pewnych głosek. Jeśli dziecko zaczęło mówić dopiero w 2 – 3 roku życia, to w 6 – 7 roku, rozwój mowy najprawdopodobniej nie będzie jeszcze zakończony. Będzie on opóźniony w stosunku do ogólnych norm rozwojowych, ale zgodny z indywidualnym tempem rozwoju dziecka. Dziecko takie będzie musiało więcej czasu i wysiłku poświęcić nauce szkolnej i domowej, a dodatkowo pracować nad opanowaniem prawidłowej techniki mówienia.
Jeśli opóźnienia w rozwoju mowy nie zostaną wyrównane w wieku przedszkolnym, to dzieci te w związku z trudnościami w uczeniu się i tak czeka terapia logopedyczna. Niestety, ale później do istniejących już trudności w mówieniu, czytaniu i pisaniu dołączają się jeszcze psychologiczne skutki tych zaburzeń ( niechęć do mówienia w ogóle, brak wiary we własne siły, mała motywacja do zabierania głosu). |
Rodzicu udaj się do logopedy, gdy: |
- Podczas wymowy dziecko wsuwa język między zęby - na każdym etapie wiekowym jest to wada, która sama nie ustąpi,
- 3 – latek jeszcze nie mówi- porozumiewacie się za pomocą gestów i sylab,
- 4 - latek mówi znacznie mniej niż jego rówieśnicy
- Niepokojąca budowa narządów mowy ( język , usta, zęby – zgryz)
- Są wątpliwości czy dziecko słyszy
- Dziecko nawykowo mówi przez nos
- Po ukończeniu 4 roku życia zamienia głoski dźwięczne na bezdźwięczne, np. (d ) na (t), (w) na (f), (g) na (k)
- Pod koniec trzeciego roku życia nie wymawia którejkolwiek z samogłosek: a, o, e, u, i, y
- Zniekształca głoski- np. głoskę ( r ) wymawia gardłowo
- Dziecko wyraźnie się jąka ( miewa częste blokady, skurcze, współruchy, tiki, lęk przed mówieniem, zachowania zmierzające do zwalczania lub ukrywania niepłynności). Ważne, by w momencie, kiedy zauważymy powtarzanie sylab, głosek, wyrazów, całych fraz nie wpadać w panikę- może to być rozwojowa niepłynność mowy, która minie sama, pod warunkiem, że nie będziemy robili z tego faktu wielkiego problemu. Podobne sytuacje nie wymagają terapii.
- Niepokoić powinna też sytuacja, gdy do 5 roku życia dziecko nadal nie wykazuje zainteresowania poprawnym sposobem mówienia.
|
Nieprawidłowej wymowie bardzo często towarzyszy nieprawidłowy słuch fonematyczny. Dziecko ogólnie słyszy dobrze, ale ma kłopoty z identyfikowaniem głosek , myli wyrazy zawierające głoski np. dźwięczne i bezdźwięczne: bułka – półka, koza – kosa, noże – nosze. |
| Takich problemów także nie wolno pozostawić bez udzielania pomocy. |
|
